اتحاد استراتژیک (Strategic Alliance) یکی از راه‌های پیش‌روی شرکت‌ها است که از طریق آن قادر خواهند بود فعالیت‌های کسب‌و‌کار خود را گسترش دهند. این ابزار به تحقق استراتژی‌های سازمان کمک می‌کند. در این بلاگ قصد داریم اتحاد استراتژیک و مهم‌ترین انگیزه‌هایی که منجر می‌شود سازمان‌ها از این ابزار استفاده کنند را بررسی نماییم.
اتحاد استراتژیک چیست؟
هنگامی که دو یا چند بنگاه کسب‌و‌کار برای رسیدن به اهداف مشترک با یکدیگر توافق کرده و قرارداد همکاری منعقد می‌کنند، یک اتحاد استراتژیک شکل می‌گیرد. در برخی از قراردادها، سهام به اشتراک گذاشته می‌شود ولی این ویژگی لزوما در تمامی اتحادها وجود ندارد. برای مثال زمانی که نوکیا و مایکروسافت برای تولید گوشی‌های هوشمند، قرارداد امضا کردند، سهامی بین دو شرکت، مبادله نشد.
در بعضی اتحادهای استراتژیک، بنگاه‌ها اقدام به سرمایه‌گذاری مشترک در زمینه خاصی می‌کنند. تمامی همکاری‌های استراتژیک به منظور رسیدن به اهداف مشخص و از پیش تعیین شده‌ای انجام می‌شود. روابط بلندمدت میان بنگاه‌ها نیز می‌تواند حالتی از همکاری‌های برون سازمانی باشد که منجر به سودآوری و بهبود مستمر می‌شود. روابط تویوتا با تامین‌کننده‌هایش نمونه‌ای از همکاری مستمر و بلندمدت است که به تمام اعضای مجموعه، منفعت می‌رساند.
ویژگیهای اتحاد استراتژیک
اتحادهای استراتژیک دارای ویژگیهای زیر هستند:
امکان دسترسی به منابع و قابلیتهای سایر سازمان‌ها
از طریق قرارداد همکاری، شرکت‌ها قادر خواهند بود از منابع و توانمندی‌های بنگاه دیگر بهره‌برداری کنند. نکته‌ای که می‌بایست به آن توجه کرد این است که اتحاد استراتژیک به معنای تملک منابع و دارایی‌های سازمان مقابل نیست، بلکه شرایطی برای هر سازمان فراهم می‌شود که از قابلیتهای طرف مقابل برای پیشرفت و سودآوری استفاده نماید. همکاری طولانی مدت 25 ساله میان اچ پی (HP) و مایکروسافت، شرایط یادگیری و استفاده از منابع و قابلیت‌ها را برای هر دو سازمان فراهم نموده است. از سوی دیگر، رهبری خود در سهم بازار را از طریق نوآوری و بهره‌وری مستمر، حفظ نموده‌اند.
کاهش خطر ریسک و تقسیم هزینههای شکست
شرکت‌ها از طریق اتحاد استراتژیک، میزان ریسک و خطر شکست در پروژه‌های عظیم سرمایه‌گذاری را میان خود تقسیم می‌کنند. بدین ترتیب هزینه شکست و پیامدهای مرتبط با آن در طرح‌های کلان، برای هر سازمان به حداقل می‌رسد. به همین علت، پروژه‌های عظیم نفتی یا قراردادهای تسلیحاتی عموما به صورت مشترک صورت می‌پذیرد.
نمونه‌های اتحادهای استراتژیک موفق
- توافق شرکت سیسکو با علی‌بابا (بزرگترین شرکت تجاری آنلاین چینی) در زمینه توسعه خدمات کسب‌و‌کار برای شرکت‌های کوچک و متوسط.
- سرمایه‌گذاری و پروژه‌های مشترک مک دونالدز و دیزنی یا کوکاکولا و وال‌مارت پیرامون موضوعات و اهداف استراتژیک مختلف و مخاطب هدف مشترک.
- همکاری موتورولا و توشیبا پیرامون تولید ریزپردازنده‌ها و سهولت دسترسی به شبکه‌های توزیع.
- همکاری استارباکس و پپسی در توزیع و فروش قهوه‌های حاوی نوشیدنی.
- اتحاد نایکی و اپل در زمینه کفش‌های ورزشی با قابلیت اتصال به وسایل هوشمند الکترونیکی.
- اتحادهای استراتژیک جنرال موتوروز با شرکت‌های پژو، سوزوکی، تویوتا، دوو، فیات و … برای ورود به بازارهای نوظهور.
اتحاد استراتژیک یکی از ابزارهای موثر و مفید در پیشرفت اهداف استراتژیک سازمان است. در محیط پیچیده کسب‌و‌کار کنونی، شرکت‌ها از طریق این ابزار قادر به توسعه فعالیت‌ها و کسب مزیت رقابتی خواهند بود. با این حال تفاوت‌های فرهنگی میان شرکت‌ها به خصوص در اتحادهای استراتژیک بین المللی می‌بایستی به طور ویژه مورد توجه قرار بگیرد. در غیر این صورت قراردادها با شکست و هزینه زیادی مواجه خواهند شد. در بلاگ‌های پیشین و بحث نظریه بازی مشاهده کردیم که چگونه عدم همکاری طرفین بازی در معمای ساده زندانی، منجر به تحمیل هزینه‌هایی شد که با مشارکت، قابل پیشگیری بود. شرکت تبلیغاتی مات با ارائه کلیه خدمات تبلیغاتی از طریق اجرای کمپین‌های جامع بازاریابی، تولید محتوای وایرال و تکنیک‌های خلاقانه بازاریابی، کسب‌و‌کار شما را در رسیدن به اهداف استراتژیک یاری می‌نماید.