هدف اصلی تمام کسب‌وکارها از طراحی استراتژی رقابتی، کسب مزیت رقابتی و سودآوری است. در بلاگ‌های قبل به طور مفصل پیرامون انواع مختلف استراتژی (استراتژی قیمت‌گذاری، استراتژی فروش و استراتژی اقیانوس آبی) و مهم‌ترین ابزارهای مورد استفاده در تدوین استراتژی ( مدل PESTLE، ماتریس BCG و چارچوب SWOT) صحبت کردیم. در این بلاگ قصد داریم به نقطه آغازین شروع یک کسب‌وکار بازگردیم و اطلاعات تکمیلی پیرامون Business Plan یا طرح جامع کسب‌وکار، تعریف، اهمیت و نکاتی که می‌بایست در حین نوشتن آن مدنظر قرار بگیرد را بررسی نماییم.
طرح جامع کسب‌وکار چیست؟
در ادبیات استراتژی، Business Plan یا طرح جامع کسب‌وکار، سندی است که اهداف مالی و عملیاتی یک کسب‌وکار را خلاصه می‌کند و دربردارنده جزئیات بودجه‌بندی و برنامه‌هایی است که چگونگی عملیاتی شدن اهداف را به نمایش می‌گذارد. در حقیقت، Business Plan، نقشه موفقیت کسب‌وکار شما است. تدوین طرح جامع کسب‌وکار، اولین گامی است که توسط کسب‌وکارهای نوپا برای ورود به یک صنعت، می‌بایستی برداشته شود.
اجزای تشکیل دهنده Business Plan
جامعیت، یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های یک Business Plan است. در هنگام تدوین استراتژی، به ویژه در محیط‌های تجاری امروزی که شدت رقابت میان فعالان یک صنعت و تغییرات محیطی، بنگاه‌ها را با عدم قطعیت زیادی روبه‌رو کرده است، تمام جنبه‌های رقابتی، مالی و عملیاتی می‌بایست مورد تجزیه و تحلیل قرار بگیرد. نرخ بالای شکست محصولات جدید و کمپین‌های تبلیغاتی کسب‌وکارها، اهمیت تحلیل رقبا، نحوه بازی رقابتی و محیط صنعت را بیش از پیش نموده است. مهم‌ترین المان‌هایی که در یک Business Plan دیده می‌شود عبارتند از:
- مرور و معرفی کلی سازمان
- برخی اطلاعات پیرامون محصولات یا خدمات موردنظر شما
- فهرستی از مهم‌ترین milestoneهای شرکت: بسته به نوع فعالیت کسب‌وکارها و تدوین استراتژی، milestoneهای شرکت‌ها متفاوت تعریف می‌شود. برای نمونه، جمع آوری اطلاعات موردنیاز برای اجرایی کردن پروژه، بودجه‌بندی، اجرا، کنترل عملیات و گزارش‌دهی، از جمله شاخص‌ترین milestoneها در پروژه‌های تبلیغاتی هستند. جدول مربوط به این بخش در Business Plan دربردارنده تاریخ شروع و پایان هر milestone، بودجه تخصیص یافته به هر مرحله و شخصی که مسئولیت کنترل آن را برعهده دارد، می‌باشد.
- برخی از اطلاعات پیرامون اعضای تیم مدیریت و نقش آ‌ن‌ها در شرکت
- جزئیات برنامه مالی شرکت
موارد مطرح شده در قالب فصل‌ها و بخش‌های اصلی Business Plan مطرح می‌شوند. مهم‌ترین المان طرح جامع کسب‌وکار، داشتن زمان‌بندی مشخص برای مرور و به روز رسانی آن است. به دلیل پویایی محیط کسب‌وکار و پیش‌بینی‌ناپذیری تغییرات محیط و روند تجاری، Business Plan باید به طور مستمر (برای مثال ابتدای هر ماه) مورد بازنگری قرار بگیرد. ارزیابی عملکرد سازمان از طریق ابزارهای مختلف مانند کارت امتیازی متوازن (BSC) و کشف عمل موفقیت و شکست، به غنا و کاربردی‌تر شدن Business Plan کمک می‌کند.
مهم‌ترین نکاتی که در تدوین Business Plan می‌بایستی مدنظر قرار بگیرد
- طرح جامع کسب‌وکار شما نباید بیش از اندازه طولانی باشد. هیچ‌کس یک برنامه 100 صفحه‌ای را با جزئیات نمی‌خواند. Business Plan ابزاری برای شروع فعالیت و رشد کسب‌وکار شما است که به تدریج و در طول زمان، اصلاح و تکمیل می‌شود. در هنگام نگارش طرح جامع کسب‌وکار توجه کنید که علاوه بر درج اطلاعات مهم و اساسی، گزارش شما فاقد مطالب زاید و توضیحات غیر مفید باشد.
- Business Plan می‌بایستی متناسب با زبان و دانش مخاطبان شما نگاشته شود. مخاطبان شما عموما مدیران کسب‌وکار و متخصصان دپارتمان‌های مختلف هستند. در توضیح کلی مطالب، به گونه‌ای عمل کنید که اطلاعات و نکات موردنظر، به خوبی و بدون هیچ ابهامی توسط مخاطبان درک شود.
یک طرح جامع کسب‌وکار مفید، می‌بایستی به این سوالات پاسخ دهد که اساسا کسب‌وکار شما به دنبال حل چه مشکل یا چالشی در فضای کسب‌وکار است و محصول یا خدمتی که به دنبال ارائه آن هستید، چگونه این چالش‌ها را برطرف می‌کند؟ چه میزان سرمایه مورد نیاز است؟ چه سودی را برای سال‌های پیش روی فعالیت خود تخمین می‌زنید؟ سرمایه موردنیاز در چه مدت زمانی و با چه نرخی باز می‌گردد؟ بازار هدف و رقبای شما کدامند؟ چه چالش‌ها و خطراتی ممکن است اجرای Business Plan را با مشکل مواجه کنند؟ راه‌حل شما برای مواجه با این چالش‌ها چیست؟ بررسی مستمر محیط رقابتی و توجه به خواسته‌ها و نیازهای مشتریان برای اصلاح و اجرای موفق طرح جامع کسب‌وکار الزامی است. شرکت تبلیغاتی مات، با ارائه کلیه خدمات تخصصی تبلیغات، کسب‌وکار شما را در طراحی و اجرای استراتژی‌های تبلیغاتی برای پیشی گرفتن از رقبا یاری می‌کند.